Jak przygotować andrzejki?
Jak przygotować andrzejki?
Andrzejki (zwanie niegdyś także Jędrzejkami) to wieczór przepowiedni i wróżb. Obchodzi się je w wigilię świętego Andrzeja, czyli w nocy z 29 na 30 listopada. Wierzono, że święty Andrzej Apostoł pośredniczy u Boga w sprawach zakochanych – jest partonem małżeństw, pomaga proszącym o partnera lub o potomstwo. Stąd też wieczór andrzejkowy obfitował w przepowiednie matrymonialne, które zazwyczaj miały na celu wywróżenie niezamężnym dziewczętom, kiedy wyjdą za mąż i kim będzie ich przyszły partner. To także ostatnia przed adwentem szansa na zorganizowanie hucznej zabawy tanecznej. A zatem zaopatrzcie się w przekąski i napoje i zaproście znajomych na ten szczególny wieczór magii!
Dawniej
Niegdyś młode dziewczęta, pragnące sprawić, by w przyszłym roku pojawił się w ich domu potencjalny kandydat na męża, wysiewały len bądź konopie na skrawku należącego do nich pola, a następnie zgrabiały łan męskimi spodniami. Ponadto przestrzegały przez cały dzień postu, gorliwie się przy tym modląc, co miało sprawić, że w nocy przyśni się im wybranek. Zbierano się także w większych gronach i wróżono sobie razem, np. losując odpowiednie przedmioty, które miały symboliczne znaczenie. I tak na przykład listek wróżył staropanieństwo, różaniec zakon, a obrączka ślub. Obserwowano także zwierzęta domowe – strona, w którą w ten dzień szczekał pies, miała być stroną, z której przybędzie partner. Psom rzucano także kulki z ciasta, które oznaczały chłopców upatrzonych sobie na mężów. Którą kulkę zwierzę zjadło jako pierwszą, ten mężczyzna miał zostać w najbliższym czasie poślubiony.
Dziś
Obecnie najpopularniejszą wróżbą jest lanie wosku. Roztopiony z kilku świeczek wylewa się do miski z zimną wodą, zazwyczaj przez klucz. Następnie wyjęty z wody kawałek jest interpretowany przez osobę, do której należy. Można też odczytywać wróżby z cienia, jaki rzuca on na ścianę. Równie popularną zabawą podczas andrzejkowego wieczoru jest wyprowadzanie butów do progu. Każda dziewczyna obecna w pomieszczeniu i nie posiadająca męża oddaje jeden but. Buty ustawia się jeden za drugim i który pierwszy wyjdzie za próg, tego właścicielka jako pierwsza weźmie ślub. Można także narysować serce i napisać na nim imiona mężczyzn. Następnie odwracamy rysunek i nakłuwamy z drugiej strony szpilką (najlepiej z zamkniętymi oczami). Imię, w które trafimy, to imię naszego przyszłego męża. Jego pierwszą literę możemy także poznać, rzucając za siebie obierki z jabłka – odczytujemy ją wówczas z kształtu, w jaki się ułożyła.
Ciekawostki
Również mężczyźni mieli swoje święto, podczas którego mogli wróżyć. To katarzynki – przeddzień kultu świętej Katarzyny Aleksandryjskiej. Niegdyś w wigilię jej święta – w nocy z 24 na 25 listopada – młodzi mężczyźni spotykali się i przepowiadali sobie, kim będzie wybranka ich serca. Obecnie jednak zwyczaj ten zanikł na rzecz andrzejek, podczas których świętują dziś przedstawiciele obojga płci. Wróży się nie tylko wieczorem – ale także drugiego dnia rano. Gdy w wigilię świętego Andrzeja włożymy sobie pod poduszkę trzy karteczki z imionami, to drugiego dnia, zaraz po przebudzeniu, należy wyciągnąć jedną z nich – imię na niej wypisane to imię przyszłego małżonka.