Jakie są zasady spisania testamentu?

Pomimo istnienia komputerów, programów tekstowych i drukarek testament musi być stworzony odręcznie. Dokument, który będzie napisany w programie komputerowym i opatrzony odręcznym podpisem, nie będzie brany pod uwagę ani u notariusza, ani w sądzie. Wymóg odręcznego spisania swojej ostatniej woli jest związany z chęcią uniknięcia fałszerstwa, o które trudniej, gdy cały dokument jest spisany czyjąś ręką.

Dopisanie daty – dnia, miesiąca, roku – sporządzenia testamentu nie jest koniecznością, jednak warto to zrobić. Nie jest to żaden wysiłek, zwłaszcza gdy testament jest długi, a potrafi być pomocne. Szczególnie przydaje się to w momencie, kiedy były tworzone kolejne wersje dokumentu, z kolejnymi zmianami wynikającymi z decyzji spadkodawcy. Wtedy w razie potrzeby łatwiej ocenić, która wersja jest nowsza.

Większość dokumentów jest nieważna bez odpowiedniego podpisu. W testamencie jest to wyjątkowo istotne. Co ciekawe, podpis na dokumencie nie musi być idealny i czytelny. Ważniejsze jest, żeby sugerował, kim jest osoba podpisująca, czyli twórca dokumentu. Może to być podpis używany w codziennym życiu, wypracowany przez lata, ale należący do danej osoby, o czym mogą zaświadczyć jego najbliżsi. Ze względu na to, że testamenty przybierają różne formy, np. listu rodzica do dziecka, dopuszcza się podpis „twój ojciec”, „twoja matka” na zakończenie dokumentu, o ile w tekście można odnaleźć informacje o tym, kim dana osoba jest.

O ile można mieć wspólne konto w banku, o tyle nie jest możliwe wspólne sporządzenie testamentu, nawet jeśli jest się małżeństwem od 50 lat. Polskie prawo nie przewiduje takiej możliwości i testamenty kilkuosobowe od razu uznawane są za nieważne. Każdy z małżonków musi stworzyć osobny testament, samodzielnie i osobiście.

W testamencie nie mogą znajdować się żadne warunki ani terminy, które mają określać przekazanie spadku. Jeśli pojawią się, wówczas są nieważne, a w efekcie może dojść do unieważnienia całego testamentu. W związku z tym lepiej nie próbować zapisów typu: spadek zostanie przekazany, jeżeli spadkobierca wróci z zagranicy, zamieszka w wyznaczonym miejscu lub wykona zadanie. Tego rodzaju zapisy są dla sądu nieistotne, a dla spadkobierców nie są wiążące w żaden sposób.

Zdecydowanie o tym, kto będzie spadkobiercą majątku, jest najważniejszym zapisem testamentowym. Spadkobiercami w zgodzie z ustawą są najbliżsi członkowie rodziny: żona, dzieci, wnuki. Jeśli nie ma testamentu, dziedziczą całość majątku. Jednak testament może wskazać jako spadkobiercę kogoś spoza rodziny, wydziedziczyć rodzinę lub jej członków albo określić podział majątku pomiędzy kilka, a nawet kilkanaście osób.