Jak wyćwiczyć dobrą dykcję?
Jak wyćwiczyć dobrą dykcję?
Dobra dykcja jest bardzo ważna, i to nie tylko dla osób wykonujących takie zawody jak aktor czy nauczyciel. Każdy, kto w swojej pracy wykorzystuje głos, powinien mówić wyraźnie, poprawnie i starannie. Dobra dykcja to efekt regularnych ćwiczeń, ale pracując solidnie, można dojść do naprawdę wspaniałych wyników. Jeśli popracujemy jeszcze nad oddechem, rozluźnieniem i właściwą postawą ciała, efekty mogą być naprawdę wspaniałe.
Oddychanie przeponowe
Właściwe oddychanie jest bardzo ważne. Nawet najbardziej staranna wymowa nie uczyni z nas dobrych mówców, jeżeli będziemy głośno wciągać powietrze, bo nam go podczas mówienia zabrakło. Oddychać trzeba w naturalny, niewymuszony sposób, bez wysiłku. Taki oddech zapewnia oddychanie brzuszne, wykorzystujące przeponę. Łatwo sprawdzić, czy oddychamy torem piersiowym, czy brzusznym. Wystarczy położyć się i zaobserwować, czy podczas wdechu unosi się klatka piersiowa czy brzuch, a może jedno i drugie.
Ćwiczenie oddychania przeponowego z książką
Kładziemy się na plecach, nogi wyprostowane. Na brzuchu kładziemy ciężką książkę. Wykonujemy wdech, starając się nie unosić klatki piersiowej. Książka powinna się unieść. Wytrzymujemy w tej pozycji jak najdłużej, po czym powoli wydychamy powietrze. Gdy nabierzemy wprawy, książkę możemy zmienić na cięższą.
Relaks
Relaks umożliwia rozluźnienie mięśni i wyciszenie się. Na skutek stresów i napięć nasze mięśnie są stale napięte, co ma niekorzystny wpływ także na sposób mówienia. Osoba, która chce pięknie przemawiać, musi być rozluźniona. Nie może skupiać się na problemach do rozwiązania, tylko na toku wypowiedzi. Dlatego wyciszenie się jest tak ważne. Bardzo pomocna w relaksacji może być odpowiednia muzyka.
Ćwiczenia rozluźniające mięśnie – przykład pierwszy
Siedzimy na krześle, trzymając ręce swobodnie oparte na udach. Unosimy ramiona na wysokość uszu (wdech) i opuszczamy je (wydech). Wykonujemy kilka powtórzeń w rytmie swojego oddechu.
Ćwiczenia rozluźniające mięśnie – przykład drugi
Siedzimy na krześle. Splatamy palce dłoni i unosimy ręce nad głowę, jednocześnie ściągając łopatki. Nie pochylamy głowy do przodu. Wykonujemy kilka powtórzeń.
Ćwiczenia rozluźniające mięśnie – przykład trzeci
Siedząc na krześle, kładziemy prawą rękę na brzuchu, a lewą przekładamy nad głową i opieramy na lewej łopatce. Sięgając łokciem do sufitu przez kilka sekund, staramy się wyciągnąć bok. Wykonujemy kilka powtórzeń i zmieniamy ręce. W czasie wykonywania tego ćwiczenia pośladki nie powinny odrywać się od krzesła.
Ćwiczenia rozluźniające mięśnie – przykład czwarty
Siedząc na krześle, wykonujemy skłon głowy w prawo aż do wyraźnego napięcia szyi. Przekładamy prawą rękę nad głową i kładziemy dłoń przy lewym uchu. Oddychając swobodnie, naciskamy głową na rękę. Wytrzymujemy 6 sekund. Pogłębiamy skłon głowy i wykonujemy ćwiczenie jeszcze trzykrotnie, po czym zmieniamy stronę.
Ćwiczenia rozluźniające mięśnie – przykład piąty
Siedząc na krześle, kładziemy lewą rękę na prawym barku. Prawą ręką chwytamy od dołu łokieć ręki lewej i wykonujemy skręt tułowia w lewo. Staramy się pchać łokieć i pogłębiać skręt. Stóp nie odrywamy od podłogi. Wykonujemy kilka powtórzeń i zmieniamy stronę.
Ćwiczenia rozluźniające narządy mowy
Aby artykulacja była staranna, należy poprawić koordynację ruchów narządów mowy. Można to łatwo osiągnąć przez odpowiednie ćwiczenia. Oto lista przykładowych ćwiczeń rozluźniających narządy mowy:
* otwieramy i zamykamy usta,
* układamy wargi jak przy wymowie samogłosek „a”, „e”, „o”, „u”, „i”,
* układamy wargi tak jak do wymowy samogłoski „u”, a następnie „e”,
* nabieramy powietrza i wydymamy policzki, a następnie powietrze wypuszczamy na przemian przez nos i przez usta,
* chwytamy ustami drobne przedmioty,
* wysuwamy i chowamy język,
* otwieramy szeroko usta i przesuwamy język w górę i w dół,
* poruszamy żuchwą do przodu, do tyłu oraz na boki,
* chrząkamy, cmokamy, gwiżdżemy,
* wymawiamy długo spółgłoskę „m”.
Ćwiczenia wykonujemy starannie i powoli, najlepiej przed lustrem. Robimy tyle samo powtórzeń każdego ćwiczenia.
