Jak uczyć dziecko odpowiedzialności?

Dawanie dziecku przykładów odpowiedzialności to najlepsza lekcja. Aby wiedziało ono, z czym się wiąże owa odpowiedzialność, najwygodniej zacząć od drobnostek. Jeżeli Wasza pociecha namawia Was na psa, nie sposób jej odmówić. Podczas rozmowy przedstaw, że posiadanie psa wiąże się z obowiązkami, niekiedy wyrzeczeniami oraz odpowiedzialnością za niego. Kiedy piesek narobi siusiu, maluch będzie musiał po nim posprzątać. Będzie musiał umyć jego miski i być odpowiedzialnym za jego zachowanie na spacerach. Powierz maluchowi drobniejszą odpowiedzialność, zanim kupicie upragnionego psa: odpowiedzialność za kwiaty w domu, za zawsze czysty stół w kuchni, za porządek w jego pokoju itp.

Dziecko przede wszystkim powinno być odpowiedzialne za swoje czyny. Przy czym chodzi tu nie tylko o kwestię występków, a o całokształt zachowań, np. naukę i związane z nią obowiązki. Gdy źle zrobi, musi ponieść tego konsekwencje. W przeciwnym razie niczego się nie nauczy. Bunt przeciwko karze czy braku przywilejów z powodu złego zachowania się z reguły oznacza brak odpowiedzialności dziecka. Rola rodziców polegać będzie w takim układzie na wytłumaczeniu maluchowi, że musi przeprosić, musi zrekompensować uczynioną komuś krzywdę oraz poprawić swoje zachowanie. Buntownik dobrze stymulowany przez rodziców do odpowiedzialności staje się po czasie pokorny i wie, że czyniąc źle, jest na bakier z uczciwością.

Nagroda w formie pochwały mobilizuje dzieci do wypełniania powierzonych im obowiązków i bycia odpowiedzialnym. Jeżeli maluch po niegrzecznym zachowaniu przeprosi i wykaże skruchę, bez względu na wagę złego czynu pochwal go. Dzięki pochwałom wyrabia się w dziecku poczucie, że wykazywanie się odpowiedzialnością jest dobrze widziane, akceptowane i pomaga w życiu.

Starsze dzieci, które chodzą do szkoły, muszą zdawać sobie sprawę, że ich obowiązek szkolny idzie w parze z odpowiedzialnością. Odpowiedzialny uczeń wie, że nauka jest mu potrzebna i bez niej nie będzie mógł poradzić sobie w przyszłości. Dzieci rodziców, którzy uczą swoje pociechy odpowiedzialności szkolnej, dużo chętniej się uczą.

Najwygodniejszą forma nauki dziecka odpowiedzialności jest dawanie przykładu swoim zachowaniem. Pokazujcie dzieciom, że jesteście odpowiedzialni za nie, za pracę, za dom. Popełniając błąd, przyznajcie się do niego, aby maluch wiedział, jak ma się zachować w podobnej sytuacji.